W dniu 10 grudnia 2019 r. w Katedrze Systemów Elektronicznych i Telekomunikacyjnych (KSEiT) na Wydziale Elektrotechniki i Informatyki (WEiI) dokonano końcowego odbioru przedmiotu zamówienia pn.: „Rozbudowa budynku AL dla potrzeb laboratorium kompatybilności elektromagnetycznej WEiI Politechniki Rzeszowskiej”. Wykonanie tych czynności stanowiło planowe zakończenie pierwszego etapu rozbudowy laboratorium EMC KSEiT, która została zrealizowana w ramach Polskiej Mapy Drogowej Infrastruktury Badawczej (PMDIB), z projektu pn. „EMC-LabNet - Polska Sieć Laboratoriów EMC”, który jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego z Działania 4.2 Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020 (nr projektu POIR.04.02.00-02-A007/16-00, całkowity koszt: 61 111 888,90 zł, udział PRz: 7 637 824 zł, okres realizacji: od 01.08.2018 r. do 31.12.2021 r.).
W skład Komisji Odbiorowej weszli: Przewodniczący mgr inż. Marek Grabarz – Dyrektor ds. technicznych oraz Członkowie:
- dr hab. inż. Grzegorz Masłowski, prof. PRz – Prorektor ds. kształcenia;
- dr hab. inż. Mariusz Korkosz, prof. PRz – Dziekan WEiIl;
- dr hab. inż. Damian Mazur, prof. PRz – Prodziekan ds. nauki i rozwoju;
- dr hab. inż. Piotr Jankowski - Mihułowicz, prof. PRz – Kierownik KSEiT;
- dr inż. Wiesław Sabat – Kierownik PRz projektu EMC-LabNet;
- mgr inż. Andrzej Sowa – Kanclerz PRz;
- mgr inż. Beata Staroń – Dyrektor ds. gospodarczych i osiedla studenckiego;
- mgr Katarzyna Dudek – Starszy Specjalista, Dział Projektów Krajowych;
- mgr inż. Andrzej Anysz – Kierownik Działu Utrzymania Ruchu;
- mgr inż. Maria Stec – Kierownik Działu Gospodarczego
- mgr inż. Jolanta Kubiszyn – Kierownik Inspektoratu BHP i Ochrony Ppoż.;
- mgr inż. Tadeusz Szajnar – Starszy Specjalista, Inspektorat BHP i Ochrony Ppoż.;
- mgr inż. Piotr Łysiak – Starszy Specjalista ds. technicznych, Dział Utrzymania Ruchu;
- mgr inż. Karol Krypel – Specjalista ds. technicznych, Dział Utrzymania Ruchu;
- Bogusław Gancarz – Administrator obiektu, Dział Gospodarczy – Rejon 1;
przy udziale Inspektorów Nadzoru Inwestorskiego:
- mgr inż. Piotr Wilk – Kierownik Działu Inwestycji i Remontów (branża budowlana);
- mgr inż. Tomasz Fus – Dział Inwestycji i Remontów (branża elektryczna);
- mgr inż. Rafał Bergiel – Dział Inwestycji i Remontów (branża sanitarna).
Po dokonaniu inspekcji obu kondygnacji nowej części budynku AL, a także jego wewnętrznej i zewnętrznej infrastruktury, członkowie Komisji udali się na posiedzenie do sali A101 WEiI. W trakcie obrad Przewodniczący Komisji mgr inż. Marek Grabarz szczegółowo omówił przeprowadzone czynności odbiorowe, po których nastąpiła dyskusja, a w jej efekcie podpisanie końcowego protokołu. W trakcie tego posiedzenia wybrani uczestnicy Komisji mieli okazję do podsumowania zrealizowanych prac. W tym kontekście, w pierwszej kolejności Prorektor ds. kształcenia dr hab. inż. Grzegorz Masłowski, prof. PRz omówił znaczenie zrealizowanej rozbudowy dla rozwoju Politechniki Rzeszowskiej. Z kolei Kanclerz PRz mgr inż. Andrzej Sowa dokonał wysokiej oceny przeprowadzonych prac w kontekście ich sprawności i jakości, co w dobie aktualnego stanu branży budowlanej było poważnym wyzwaniem na etapie planowania, uruchomienia, realizacji i zakończenia tej inwestycji. W końcowej części spotkania dr inż. Wiesław Sabat dokonał ogólnej charakterystyki działań PRz w ramach przedsięwzięcia Polskiej Mapy Drogowej Infrastruktury Badawczej ukierunkowanej na zagadnienia EMC w branży lotniczej, a także podziękował Wykonawcy (Firmie MS BUD Maciej Tadla z siedzibą w Boguchwale) za bardzo dobrą współpracę na każdym etapie realizacji przedsięwzięcia. Na zakończenie posiedzenia Kierownik KSEiT dr hab. inż. Piotr Jankowski-Mihułowicz, prof. PRz omówił znaczenie przedmiotowej inwestycji dla rozwoju dyscyplin naukowych WEiI (automatyka, elektronika i elektrotechnika oraz informatyka techniczna i telekomunikacja), w ramach których po 2020 r. będzie dokonywana ewaluacja zgodnie z nowymi uwarunkowaniami Ustawy 2.0. Ponadto Kierownik KSEiT podziękował wszystkim osobom za zaangażowanie, które doprowadziło do pozytywnego zakończenia pierwszego etapu prac w ramach projektu EMC-LabNet. Wyraził on także przekonanie, że kolejne etapy będą realizowane równie sprawnie jak ten, który właśnie dobiega końca.
Realizacja projektu EMC-LabNet w PRz pozwoli na zwiększenie potencjału laboratorium kompatybilności elektromagnetycznej Katedry Systemów Elektronicznych i Telekomunikacyjnych oraz laboratorium przepięciowych badań awioniki zlokalizowanego w Katedrze Elektrotechniki i Podstaw Informatyki (KEiPI). Obecnie laboratoria te już dysponują zestawem profesjonalnej aparatury kontrolno-pomiarowej, która pozwala na pomiary emisji zaburzeń elektromagnetycznych generowanych przez systemy awioniki jak i jej odporności na udary prądowe i napięciowe wywołane wyładowaniami atmosferycznymi, zgodnie z wymaganiami obowiązującego standardu RTCA-DO160G.
W ramach kolejnych etapów przedmiotowego przedsięwzięcia planowane jest uzupełnienie posiadanych zestawów aparatury kontrolno-pomiarowej do badania systemów awioniki na znormalizowane rodzaje zaburzeń elektromagnetycznych w zakresie unormowań RTCA-DO160G. Ponadto, planowany jest także zakup komory bezodbiciowej i systemu do badania systemów antenowych instalowanych w statkach powietrznych (zadanie zaplanowane na 2020 r. w ramach aktualnie finalizowanego postępowania NA/P/354/2019 pn. „Stanowisko do badania systemów antenowych instalowanych w statkach powietrznych”).
Na pierwszej kondygnacji nowej części budynku AL zostaną zlokalizowane symulatory: znormalizowanych zaburzeń przewodzonych, zaburzeń przewodzonych o częstotliwościach radiowych i wyładowań elektrostatycznych, a także zestawy: urządzeń do generacji zaburzeń przewodzonych o częstotliwościach radiowych oraz aparatury kontrolno-pomiarowej do monitoringu, pomiaru i kontroli badanych obiektów. Zgodnie z wymaganiami stosownych standardów, do instalacji i użytkowania każdego z wymienionych systemów wymagane jest wydzielenie odpowiedniej przestrzeni testowej. Z tego powodu pierwsza kondygnacja nowej części budynku AL została tak zaprojektowana, aby w przyszłości laboratorium EMC można było doposażyć w komorę rewerberacyjną, która będzie przeznaczona do badania odporności systemów awioniki na pola elektromagnetyczne o częstotliwościach radiowych z narażeniami do 200 V/m. W chwili obecnej zrezygnowano z zakupu integralnych elementów tego systemu ze względu na zaistniałą konieczność redukcji kosztów, która została spowodowana ograniczonymi możliwościami uzyskania własnego wkładu finansowego projektu EMC-LabNet.
Na drugiej kondygnacji nowej części budynku AL zaplanowano zainstalowanie systemu antenowego, który zostanie ulokowany w komorze bezodbiciowej o zewnętrznych rozmiarach geometrycznych nie większych niż 4,8x4,8x4,4 m (szerokość, głębokość, wysokość). Współcześnie można zauważyć intensywny rozwój systemów bezprzewodowej transmisji danych, które znajdują szerokie zastosowanie w różnych obszarach życia i gospodarki, dlatego przygotowywane stanowisko zostanie wykorzystane do badań anten, urządzeń i kompletnych systemów radiokomunikacyjnych pracujących w zakresie częstotliwości od 400 MHz do 18 GHz. W skład przedmiotowej części zakresu rzeczowego projektu ma wejść antenowa komora bezodbiciowa, składowe elementy systemu pomiarowego, wektorowy analizatora obwodów oraz tester systemów telekomunikacyjnych (analizator sygnałów), które w całości umożliwią realizację sferycznych pomiarów parametrów anten i urządzeń radiowych. Koncepcja budowania systemów do pomiaru charakterystyki promieniowania w strefie bliskiej (ang. near field) z transpozycją uzyskanych wyników do strefy dalekiej (ang. far field) za pomocą dwuwymiarowej transformaty Fouriera, należy obecnie do najczęściej stosowanych. Głównymi powodami takiej konstrukcji są szybkość wykonywania pomiarów oraz niewielkie rozmiary komory bezodbiciowej, co znacząco usprawnia i obniża koszty zaplanowanych badań.
Na podkreślenie zasługuje fakt, że zaplanowany do dostawy system antenowy zostanie zlokalizowany w bezpośredniej bliskości pomieszczeń laboratorium radiowej identyfikacji obiektów (RFID – ang. Radio Frequency IDentification). Ze względu na częściowo wspólne zagadnienia tematyczne i połączone ze sobą specjalistyczne wyposażenie aparaturowe budynku AL, od 2013 r. laboratoria EMC i RFID funkcjonują w ramach skoordynowanej struktury badawczej Katedry Systemów Elektronicznych i Telekomunikacyjnych, która dodatkowo jest uzupełniana wyposażeniem laboratorium zintegrowanych mikro- i nanotechnologii elektronicznych HYBRID (zlokalizowanym na parterze budynku A). Takie połączenie systemów umożliwi pełne wykorzystanie zgromadzonej aparatury dla badań, które do tej pory były całkowicie niedostępne w skali regionalnej, a w niektórych przypadkach także krajowej.
Biorąc pod uwagę wyposażenie laboratoriów WEiI PRz oraz zaplecza Centrum Badawczo-Rozwojowego Polskich Zakładów Lotniczych w Mielcu, spółki należącej do koncernu Lockheed Martin, z którą zespół KSEiT łączy ścisła współpraca, po zakończeniu projektu i uzyskaniu dodatkowych funduszy na zbudowanie komory rewerberacyjnej – w regionie zostanie zgromadzony komplet aparatury do prowadzania badań zgodnie z wymaganiami większości sekcji standardu RTCA-DO160 w zakresie kompatybilności elektromagnetycznej.
Fot. Piotr Jankowski-Mihułowicz
